İstanbul’da AKP’li ilçe belediyelerinin 2012 yılındaki icraatlarını denetlemek üzere kurulan denetim komisyonlarının raporlarına düşülen muhalefet şerhleri yolsuzluk iddiasından geçilmiyor. Cumhuriyet Gazetesi’nden Aykut Küçükkaya haberine göre, Muhalefet şerhlerinde “ihale evrakı gizleniyor, doğal afet olmuş gibi ihaleye çıkılıyor, ihaleler adrese teslim yapılıyor, belediye meclis üyeleri ihale alıyor, yaklaşık maliyeti verenle ihaleyi alan firmalar hep aynı, deprem yardımının teslim tutanağı yok, ihaleden önce işi alan şirketler faturalar kesiyor, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne borçlar mali tabloda gözükmüyor” iddiaları “isim isim, firma firma” yer alıyor. İstanbul’daki 10 ilçe belediyesinin denetim komisyonu raporlarına düşülen muhalefet şerhlerindeki yolsuzluk iddiaları özetle şöyle:
BAHÇELİEVLER: ADRESE TESLİM İHALELER Belediyenin aşina olduğu firma!- Yaklaşık maliyeti 18 milyon 586 bin TL olan sözleşme bedeli 18 milyon 579 bin TL olan 33 aylık Güvenlik Hizmeti İhalesi’ne 23 firma istekli olmuş. Bunlardan dördü ihaleye teklif sunmuş. İhaleye teklif sunan firmalardan Şark Özel Güvenlik Ltd. Şti. evrakının fotokopi olması nedeniyle, UMUT Özel Güvenlik Ltd. Şti.-BELPA Ltd. Şti. birim cetveli fiyatı cetveli olmadığından, VİP Özel Güvenlik ihale yasaklısı olduğundan değerlendirme dışı bırakılmış, geçerli teklif olarak Yavuz Güvenlik Ltd. Şti.’nin teklifi kabul edilmiş ve ihale onun vermiş olduğu teklifle 18 milyon 579 bin 748 TL ile Yavuz Güvenlik’e verilmiştir. Yavuz Güvenlik belediyenin aşina olduğu firmalardan biridir. Yavuz Güvenlik’in sahiplerinin kurduğu iki şirket 2012 yılı içinde 5 milyon 100 bin TL tutarında iki ihale daha almıştır. İhalelerin hepsinde benzer yöntem izlenmiştir.
KAĞITHANE: YÜZDE 45’E ULAŞAN KIRIM Büyük kamu zararı şüphesi – Yapılan büyük ihalelerin çok yüksek oranda yüzde 45’e varan kırımlarla ihale edildiği görülmektedir. Bu işlerin yapım ve imalat aşamasının nasıl denetlendiğine ve iş kabullerinin doğru yapılıp yapılmadığına dair geniş şüphelerimizin oluştuğunu, eğer burada bir kayırma var ise ciddi bir kamu zararı oluştuğunu düşünmekteyiz. İhalelerin hak ediş incelemelerinin bağımsız yeminli müşavirler tarafından yapılmasının ciddi yarar getireceğini düşünüyoruz. SANCAKTEPE: İBB’YE OLAN BORÇLAR ‘KAYIP’ Mali tablolarda eksilikler – Sancaktepe Belediye Başkanlığı’nın İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne olan borçlarının her ay düzenli olarak mahsuplaşma yoluyla ödendiği görülmüştür. Ancak Sancaktepe Belediye Başkanlığı’nın İBB’ye olan borçlarının mali tablolarda görülmediği anlaşılmıştır. Bu durum mali tabloların doğru ve güvenilirliğini ortadan tamamen kaldırmaktadır. (31.12.2012 itibarıyla 8 milyon 507 bin TL’lik bakiye.) GÜNGÖREN: FAHİŞ FİYAT VE AYNI FİRMALAR Aynı firmalar- Yaklaşık maliyet hesaplamasında gerekli özen gösterilmediği, aynı firmalardan ve fahiş fiyatlarla alımlar yapıldığı, ihalelerde rekabet ortamının oluşmadığı, Kamu İhale Kanunu’nun ilkelerine uyulmaması sebebiyle..
GAZİOSMANPAŞA: İHALEDE ‘DANIŞIKLI DÖVÜŞ’ Firmalar anlaştı: Parklara çocuk oyun grubu, fitnes aleti ve kauçuk zemin alım ihalesinin yaklaşık maliyet oluşturmak üzere piyasa araştırmasında 3 firmadan teklif alınmış. Teklif veren Global Park 1 milyon 300 bin TL, Doğa Park 1 milyon 275 bin TL, Umut Turizm 1 milyon 320 bin TL fiyat vererek 1 milyon 298 bin TL yaklaşık maliyet oluşturulmuş. Açılan ihaleye 3 firma girmiş, bunlardan yüksek fiyatlı ilk firma elenmiş, diğer ikisi Global Park (1 milyon 203 bin) ve Doğa Park (1 milyon 135 bin+KDV) firmaları olup, ihaleyi Doğa Park almış, ancak ihaleyi aldığı halde sözleşmeyi imzalamaya gelmemiş ve ihale ikinci düşük teklif veren Global Park’a verilmiş. Birincisi aynı firmaların yaklaşık maliyet teklifi verip aynı zamanda ihaleye girmeleri, ihaleyi kazandığı halde imzalamaya gelmeyerek ihalenin diğer firmaya verilmesi, iki firmanın arasında karşılıklı anlaşma olduğunun açık göstergesidir.
ÇEKMEKÖY: AFET OLMUŞ GİBİ! Kamu zararı oluştuğu açık – Kamu ihalelerinde suiistimale en açık düzenleme 4734 sayılı kanunun 21/b maddesinde öngörülen istisnai alım yöntemidir. Bu maddeye göre doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması halinde idarenin davet edeceği en az üç firma ile ilansız ihale olarak yapılması öngörülmüştür. 2012 yılı içerisinde Çekmeköy Belediyesi’nce bu maddeye göre 2 adet ihale yapılmıştır. Bu hizmetlerin alımı aşamasında “can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen” hangi durumlar olduğu anlaşılamamaktadır. Açık ihaleler ile 21/b kapsamında yapılan ihaleler karşılaştırıldığında açık ihalelerdeki kırım oranlarının 21/b kapsamındaki ihalelerde düştüğü, rekabet ortamının iyi oluşturulamadığı ve idarenin sadece yasanın zorunluluklarını yerine getirdiği görülmektedir. Bu yöntemle yapılan ihalede kamu zararının oluştuğu açıktır. EYÜP: ŞİRKETLER TEKLİFTEN ÖNCE FATURAYI KESMİŞ Yaklaşık maliyeti belirleyenle ihaleyi kazanan hep aynı firmalar – Eyüp Belediyesi uygulamalarında hem yaklaşık maliyeti belirleyen, hem ihaleye giren, dolayısıyla ihaleyi kazanan firmaların hep aynı olduğu görülüyor. Sadece 3 firmanın katıldığı bir ihalede yaklaşık maliyetin öğrenilmesinin ne kadar kolay olacağı ortadadır. Görüşümüze göre Eyüp Belediyesi’nin pazarlık usulü ile ihalelerinin yapılış biçiminde çok temel bir sorun vardır ve bu sorun mutlaka çözülmelidir. İhalelerde gizlilik ve kamu yararı ilkelerini koruyan yeni düzenlemeler bir an önce yapılmalıdır. Deprem yardımının teslim tutanağı yok – 25 yevmiye No’lu evrakla deprem yardımı olarak Van-Erciş’e gönderilmek üzere Erzincan Has Bakliyat-Ertürk Saltabaş’tan alımı yapılan kuru gıda malzemelerinin teslim tutanakları, çıkış kayıtları yoktur. Ayrıca kime, nerede ve ne zaman teslim edildiği belli değildir. Formaliteyi tamamlamak için sonradan dosyaya! – 2394 yevmiye No’lu Ankara Yayınevi Organizasyon ve Danışmanlık Hizmetleri’nden 22-d’ye göre yapılan mal alımı ile ilgili olarak; fatura, tekliflerin verilmesinden 1 gün önce kesilmiş olup, satışın yasal prosedür uygulanmadan yapıldığı anlaşılmıştır. Formaliteyi tamamlamak için de sonradan teklifler dosyaya konmuştur. Yeşil alanlara dikim, ağaç ve bitki alımı ile ilgili olarak 3 Mayıs 2012 tarihinde fatura kesilmiş olan malzemelerin depodan çıkış fişlerinin 2-3 ay öncesine ait olduğu görülmüştür. Tüm bunlar alımın ve teslimlerin usulsüz olduğunu göstermektedir. Muayene ve Kabul Komisyonu tutanağı olan malzemelerin alınmadan teslim alınmış gibi evrak düzenlendiği, ürünlerin depoda bulunamamasından anlaşılmıştır. İleriyi gören başkan yardımcısı – Yurtdışı gezisi ile ilgili olarak başkan yardımcısı Şengül Kocabaş’a yapılan ödeme usulsüzdür. Çünkü; Belediye Meclisi’nce yurtdışı gezi kararı 01.10.2012 tarihinde verilmiş, gezinin 02-09.10.2012 tarihleri arasında yapılacağı belirtilmiştir. Oysa ki Kocabaş biletini 27.09.2012 tarihinde almış ve gruptan ayrı olarak, meclisçe belirtilen tarihten önce 01.10.2012 tarihinde yurtdışına çıkmıştır.
PENDİK: BAŞKANA 11 DANIŞMAN Belediye meclis üyeleri ihale alıyor – Pendik Belediyesi iştiraki olan PENYAPSAN A.Ş. 2012 yılı ile ilgili olarak 1’i pazarlık, 10’u açık olmak üzere 11 adet ihale almıştır. Bu ihalelerin toplam bedeli 27 milyon 738 bin 998 TL’dir. Belediye meclis üyesi Selahattin Turhan’ın meclis üyesi olduğu döneme ait 5 ayrı ihalenin toplam bedeli ise 8 milyon 239 bin 340 TL’dir. Belediye meclis üyelerinin kendi belediyelerinden ihale almaları mümkün değildir. Danışmanlar cenneti! – Pendik Belediyesi gerçek anlamda başkan danışmanları cenneti. Büyükşehir Kanunu’nun 20. maddesi, başkan danışmanlarının sayısını “nüfusu 2 milyondan fazla olan büyükşehirlerde 10, diğer büyükşehirlerde ise 5” olarak sınırlamıştır. Ancak Pendik ilçe belediyesi olmasına rağmen yıl içinde bir ara sayıları 11’i bulan başkan danışmanları cenneti haline dönüştü. 2012 yılında araç, telefon ve diğer giderleri hariç başkan danışmanları için yapılan harcama 713 bin 810 TL’dir. (Şerh: Süleyman Tarık Balyalı)
KÜÇÜKÇEKMECE: İHALE EVRAKI GİZLENİYOR Denetimin şeffaf yapılması engellendi – İstenilmesine rağmen 2012 yılı içerisinde ihale ile satışı yapılan belediye yerlerine ait evraklar, belediye birimleri tarafından komisyona teslim edilmemiştir. Yapılıp yapılmadığına dair bir bilgi de bildirilmemiştir. Bu durum denetimin şeffaf ve gerçekçi bir şekilde yapılmasını engellemiştir. İşçiler ihale ediliyor! – Her ne kadar kâğıt üzerinde güvenlik hizmetleri ihale edilmiş gibi görünse de, fiili uygulamada, işçiler ihale edilmekte, güvenlik şirketleri yalnızca işçilerin sigorta primleri ve ücretlerini yatırmakta, işin sevk ve organizasyonu kamu kurumlarınca yapılmakta, işçilere emir ve talimatı kamu kurumları vermekte, işten çıkarma da dahil olmak üzere işçilere ilişkin tüm işverenlik yetkileri kamu kurumlarınca kullanılmaktadır. Bu personelin alımı özellikle siyasi olarak kullanılmakta, taşeronlarca siyasi nitelik taşıyan adaylara ayrıcalık tanınmaktadır.
