Yaşı Ellinin Üzerindekiler İçin

“Yaşı elli ve üzerinde olan neslin, değişik geleneklerle iç içe bir gençliği olmuştur.

Geceleri dışarı sofra Örtüsü silkmenin ve kirli su dökmenin sakıncalı olduğunu söyleyen annesinin,

Gece ıslık çalınmaz, şeytanlar gelir diyen anneannesinin otoritesine karşı çıkmış babayiğit bulunur mu!..

Gece sakız çiğnemek ölü eti çiğner,

gece aynaya bakmak,

tırnak kesmek uğursuzluk sayılırdı..

İçten gelen törensellikleri cahillik olarak değil, kaybedilmemesi gereken bir tradisyon aktarımı olarak görürlerdi.

Kafama bir örtü koyup, üzerinde tutulan su dolu çanağa kurşun döktüklerinde, duyduğum cazırtılar bitip de gün ışığına ulaştığımda, merakla bakmıştım tasın içerisine.

– Çatlamış bu oğlan nazardan, gözleri çıksın inşallah!..

Hepimizin bir nazar boncuğu vardı bir tarafımıza iliştirdikleri

Kafasının üzerine tuz çevrilip üzerine atılmayan kişi kalmamıştır o çağlarda.

Karnı ağrıdığında, beline atkı sarılıp üzerinde ütü gezdirilirken bilmem ne duası okunmayanların sayısı bir elin parmaklarını geçmez sanırım.

Hangi muskaların omuz başlarına çengelli iğneyle tutuşturulduğunu,

Komşu teyzelerle gidilen yatırlarda ağaçlara bağlanan çaputlara,

gözlerini kırpıştırarak baktığı günleri hatırlamayanlar var mıdır?

Issız bir yerde siğerken ‘desturr’ diye seslenilerek meleklerin kaçışmasının sağlandığını,

kibritle oynamanın uyurken altınıza işeteceğini,

incir ağacına tırmanılmayacağını,

Makası açık bırakırsan kavga çıkacağını,

Namaz kılan babaannenin sırtına atlanılmayacağını,

Pilav yerken tabağında bıraktığın pirinç taneleri kadar çocuğun olacağını..

Yemediğin lokmalarının ardından ağlayacağını,

Gidenin peşinden su dökmenin kısa zamanda döneceği umutlarını beslediğini,

Ciklet çiğnersen sakallarının çıkmayacağını,

Yaramazlık yaparsan polislerin gelip babanı hapse götüreceğini,

Unutan yoktur sanırım yaşıtlarımızın arasında..

Okul ve iş kapısına sağ ayakla girmenin, tahtaya vurup kulak çekmenin, çekerken dudaklarımızın arasından ‘cucuukk’ diye ses çıkarmanın pratik faydalarını nasıl inkar edebiliriz mutlu bir jenerasyon olarak.

Bir arkadaşım su içerken çömelir, elini başının arkasına koyarak aklının kaçmasını önlerdi!..

Ona öyle demişti anacığı, çaresiz çömelirdi çocuk!..

Köpek uluduğunda kalkıp terliklerin ters çevrilmesini istediklerini anlayamazdım ama korkar yapardım hemen.

Üstelik eve girince çıkardığın ayakkabın ya da terliğin ters durursa, hemen düze çevirme gerekliliği varken.

Köpeklerin gece serenatları tersine işletiyordu tradisyonları!..

Öyle yetiştirilmişlerdi ve öyle de korumaya çalışıyorlardı kendi çocuklarını türlü kötülüklerden.

Bacaklarımın arasından geriye bakma oyunu oynadığımda,

– Bakma öyle misafir getirirsin, hazırlığımız yok şimdi… derdi annem!!?

Dikeceği kumaşı keserken, yan odadan koştururdu beni ‘kolay gelsin’ diye bağırtarak.

Kaybolan şeylerin hemen bulunmasını sağlayan duaları ezbere bilirdi eski kadınlar.

Olmasını istedikleri ivedi dilekleri gerçekleştiren bir ‘Aceleci bacı’ vardı.

Duasını gönderdin mi bizzat meşgul oluyordu.