HAFRİYAT NEDİR?
Şahabettin KÜÇÜKYAZICI
Büyükşehir yasasıyla birlikte gelişi güzel hafriyat dökülmesi yasaklanmıştır. Ancak, Büyükşehir Belediyesinin de döküm sahası belirleme zorunluluğu vardır.
Müteahhit, İnşaat Sahibi ve Hafriyatçıların mağdur olmaması için bu konuda gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Herkes hafriyatını, mutlaka Büyükşehir Belediyesi tarafından belirlenen döküm sahasına dökmek zorundadır. Döküm sahası dışına hafriyat dökenlere Encümen Kararıyla büyük para cezaları uygulaması mümkün bulunmaktadır.
Büyükşehir Belediyesi tarafından gerekli düzenlemeler yapıldığında, yıllık hafriyat gelirlerinin yirmi milyon liradan fazla olacağı hesaplanmaktadır.
Hafriyat Nedir?
Hafriyat denildiği zaman ilk olarak aklınıza inşaat kazısından çıkan taş, toprak, demir vs atıklar akla gelebilir. En yalın tanımıyla hafriyat, toprağı kazma ve taşıma işlemidir. Hafriyat, inşaat sektöründe yeni iş kolu haline gelmiştir. Toprak, taş veya kayalık zeminleri; kazma, taşıma, yumuşatma gibi işlemlerle şekillendirme işine Hafriyat adı verilir. Karayolu, baraj, demiryolu, madencilik ve bina inşaatı gibi projelerin önemli bir kısmı hafriyattır. Zamanımızda büyük hafriyatlar genellikle modern makina ve taşıtlarla yapılmaktadır. Kapsama giren uygulamalar; toprak kazma, kanal açma, yıkım, enkaz kaldırma vb. Ayrıca yıkın veya enkaz kaldırma uygulamaları sırasında ortaya çıkan yığınları taşımak da bir hafriyat işlemi sayılır.
Hafriyat Toprağının Tekrar Kullanılması ve Geri Kazanılması
Hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atıklarının öncelikle kaynağında azaltılması, ayrı toplanması ve tekrar kullanılması geri kazanılması esastır.
Özellikle bitkisel toprağın ayrı toplanması ve park, bahçe, yeşil alan yapımında kullanılması esastır. Katı atık depolama alanlarında örtü malzemesi olarak kullanıldığı gibi kimyasal özelliklerin uygun olması halinde çimento sanayiinde de kullanılabilecektir.
Bundan başka, meraların ıslahı, yamaç ve toprak kalınlığı yetersiz tarım alanlarının verimli hale getirilmesi konularında da başarılı sonuçlar alındığı bilinmektedir.
Bundan başka, çeşitli geri kazanım tesisleri kurulması da mümkündür.
Hafriyat şirketleri nasıl çalışır?
Hafriyat şirketleri kazı, enkaz kaldırma, yıkım, inşaat gibi işler üzerinde çalışırlar. Projelendirme yaparak işe başlayan bu şirketler daha sonra fay durumu analizi, taş yapısının incelenmesi ve toprağın yapısı gibi uygulamaları gerçekleştirirler.
Hafriyat şirketlerinin bütün faaliyetleri Büyükşehir Belediyesi yetkili organları tarafından yakından izlenir ve denetlenir.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ATIK A.Ş.
Büyük şehirlerin, gizli ve büyük bir problemi olan hafriyat kirliliğini, kesin çözüme ulaştırmak amacıyla depolama alanları, geri dönüşüm tesisleri ve ıslah projelerini kapsayan çalışmalar yapılmaktadır. Başta, İstanbul olmak üzere ülkemiz genelinde inşaat yıkıntı atığı toplama, inşaat yıkıntı atıkları geri kazanım tesisleri ve hafriyat depolama tesislerinin işletilmesi, maksadıyla atık şirketleri kurulmuş ve faaliyettedir. Bunların en belli başlısı olan İSTAÇ A.Ş. model alınmak suretiyle, Büyükşehir Belediyesi bünyesinde atık şirketi kurulması suretiyle soruna çözüm aranmaktadır.
UYGULAMADAN ÖRNEK
DENETİM ELEMANLARI (Müfettişler, Denetçiler, Kontrolörler)
Spor Kulübü yolsuzlukları…
Türkiye’de profesyonel yolsuzluk kamu kurumlarının, şirketlerinin spor kulüpleri, dernekleri, yurtdışı iştirakleri, fonları üzerinden yapılır. Bunların ortak özelliği, nerdeyse hiç denetlenmemeleridir. Birçok örneğe bizzat şahit olduğum için, benim gördüğüm sistemlerin nasıl çalıştığını spor kulübü örneğinden özetle anlatayım. Başka yöntemler illaki vardır. Milletimiz bu konuda çok zeki.
Spor kulüplerinin çoğu dernek statüsündedirler ve bunların denetimleri neredeyse yoktur. Dolayısıyla sporsever yönetici veya onların adamları bir spor kulübü kurarlar. Bu kulübü ilgili kamu kuruluşu sahiplenir. Dolayısıyla kamu kuruluşunun buraya finansman sağlaması makul hale getirilir. Para desteği doğrudan bağış şeklinde olabileceği gibi, çoğunlukla kamu kuruluşunun para kazandıran işlerinden birinin kulübe verilmesi şeklinde de olabilir. Hatta öyle ki kimi zaman aslında verilen işin tamamını kamu kuruluşu kendi personeli eliyle yapar. Ama olsun parayı yine destek amacıyla kulübe verir.
Spor Kulübünden para nasıl çıkarılır?
1. Yöntem “basit yöntem”
Spor kulübü, örneğin eğitime destek için yöneticilerin çocuklarına ABD’de okusun diye burs verir. Tüm masraflarını karşılar. Harçlıklarını dolu dolu verir.
Spor kulübü ilgili kuruluş yöneticilerine yaptıkları katkılara teşekkür için onlara yurtdışında rüya tatiller hediye eder. Trafik cezalarını öder. Sauna, masaj ücretlerini öder, vs. . Burada “masaj”… evet tahmin ettiğiniz gibi…. yani adam devletin parasıyla….
2. Yöntem “profesyonel yöntem” (Hem çalışıyor hem çalıyor yöntemi)
Kamu kuruluşunun finansal destek olsun diye spor kulübüne vermiş olduğu çok para kazandıran işi spor kulübü kendisi bizzat yapmaz. Dernek olduğu için ihale yapmak zorunda da değildir. Bunu çok düşük bir kazançla yöneticilerle irtibatlı olan firmalara verir. İşi alan asıl firma bu hayırlı işe vesile oldukları için kazancını hayırsever, sporsever yöneticilerle paylaşır. Bunun da en yaygın yöntemlerinden biri “Otopark İşletmeciliği”ydi. Ama şimdi literatüre “Hafriyat” işi de girdi. Örneğin Kamu kuruluşu şehrin en merkezindeki boş yerini spor kulübüne işletmesi için verir. Spor kulübü bunu aylık 40 bin TL’ye bir firmaya verir. Firma diyelim aylık 15 milyon TL kazanır. Spor Kulübü kamu kuruluşuna gelirini 40 bin TL gösterir ve bu işi yapmasından dolayı işletme ücreti olarak aylık 10 bin TL alır. Gerisini kamu kuruluşuna verir. Kamu kuruluşu 30 bin kazanır. Firma ise kazandığı 15 milyon TL’yi hayır sahibi yöneticilerle paylaşır. Kazan-kazan… ya da kazan kazan götürme işi… Millet ne yapar? Millet de spor kulübüne destek olsun diye maçları izlemeye gider ve tezahürat yapar. Kulübün başarılarıyla sevinir
