Adalar’da fayton gitti, tartışmalar bitmedi!
Şahabettin KÜÇÜKYAZICI
BASINDAN
Faytonların kaldırılması ile birlikte Adalar‘da akülü araç kullanımı yaygınlaştı. Hız sınırının aşılarak kazalara sebebiyet verilmesi ve araçların yayaların geçiş güzergahlarına park edilmesi gibi gerekçelerle UKOME haziran ayında akülü araçların Adalar‘dan kaldırılması kararını aldı.Haziran/2021
Faytonların kaldırılmasının ardından Adalar’da akülü araç kullanımı yaygınlaştı. Ancak UKOME kararıyla 5 Ekim’den itibaren akülü araç kullanımının yasaklanması ada sakinlerini ikiye böldü.
Faytonların kaldırılmasının ardından adalarda akülü araçlar yaygınlaştı.
Ancak UKOME, kazalara neden olduğu ve yaya yoluna park edildiği gerekçesiyle bu araçların kaldırılması kararını aldı.
5 Ekim’den itibaren adalarda şahsi akülü araçları kullanmak yasak. Uyarı afişleri birçok noktaya asıldı.
Engellilere ait araçlar ise bu kararın dışında tutulacak. Ayrıca Adalar’da ikamet edip 66 yaşından gün alan ve gerekli sürücü belgesine sahip olanlar da akülü araç kullanılabilecek.
Adalar Belediyesi de aldığı yeni bir kararla, ilçede akülü araçların kullanımına kısıtlama getirdi.
SADECE YAŞLILARA VERİLDİ.
Ancak bu kez de kararın ardından Adalar ilçesini oluşturan Büyükada başta olmak üzere Heybeliada, Burgazada, Kınalıada ve Sedefadası akülü araçlarla dolup taştı.
Yıllardır tartışma konusu olan ‘Atlı Faytonlar’ın kullanımı yasaklandı. Ancak tartışmalar sona ermedi.
FAYTONLAR GİTTİ AKÜLÜ ARAÇLAR ÇOĞALDI
Özellikle Büyükada’dan yükselen ‘Artık yolda yürüyemez olduk’ ‘Her kapı önünde akülü araç var’ şikayetleri son bulmuyor.
Yıllarca atlı faytonların tartışma konusu olduğu Adalar’da şimdi de ‘akülü araç’ gerginliği yaşanıyor. Bir kesim “Akülü araçlar yüzünden sokağa çıkamaz’ olduk diyor diğer kesim ise belediyenin yasak kararı üzerine “Akülü araçlar serbest olsun nasıl ulaşım sağlayacağız” diye isyan ediyor. Belediyenin meclis toplantıları sürekli protestolara sahne oluyor.
Adalar’da neler oluyor? Hürriyet muhabiri gitti, muhataplarla tek tek görüştü, yaşananların fotoğrafını çekti…
GÖREVLİLERE SERBEST
Yeni alınan karara göre sadece 65 yaş üstü Ada sakinlerinin ve ‘kuryeler, kamu görevlileri’ gibi özel izne tabi olanların akülü araç kullanmasına karar verildi.
BU KARAR DA PROTESTO SEBEBİ OLDU
Ancak alınan bu yeni kararda Adalıların tepkisini çekti. Büyükada’da sakinleri bu kez akülü araç kullanımının yasaklanmasını Belediye binası önünde protesto etti.
Büyükada’da toplu ulaşım, Ada sakinlerine indirimli Ada Kart’ın yanı sıra İstanbulkart ile de çalışan, 13 kişi kapasiteli elektrikli toplu ulaşım araçlarıyla sağlanıyor. İnişli-çıkışlı bir yapısı olduğu için bisiklet pek tercih edilmiyor. Bunun yanı sıra akülü araçlarla ‘taksi’ gibi çalışan, korsan taşımacılar da var. Bu şahısların günlük kazancı hafta sonları 2 bin liraya kadar çıkıyor.
ADA SAKİNLERİ NE DİYOR?
Ada sakinleri de kararla ilgili ikiye bölünmüş durumda. 10 senedir Büyükada’da yaşayan Mimar Ali Erkurt’a göre sonunun temelinde Ada’nın son yıllarda ‘turistik’ bir yere dönüşmesi var.
Atlı faytonların eskiden tartışma konusu bile yapılmadığını savunan Erkurt “Faytonculuk adanın geleneksel taşımacılık sistemiydi. 150 seneye yakın kullanılan faytonlarla birlikte belediye araçları ve kamu araçları dışında adaya senelerce motorlu araç sokulmadı. Faytoncular adaya hizmet eden insanlardı. Ama ne zamanki adanın turistik değeri çok yükseldi, ziyaretçi sayısı arttı. Bu durumda faytoncular Adalıları bırakıp turistlere yöneldi. Haliyle de ortaya bir taşıt açığı çıktı. Hızlı hareket ederek kâr etmek isteyenler bu işi bir sektör haline geldi. Bu sektörde hayvanlara ve çalışanlara da eziyet yapılmaya başlandı. Bu kötüleşmenin iyileştirilmesi gerekir ki. Tabii ki atlar eziyet görmemeli. Daha elit düzenli bir işleyiş gerçekleştirilebilirdi” dedi.
Akülü araçların hasta ve yaşlı Ada sakinleri için kullanılmaya başlandığını ancak kısa sürede sayılarının arttığına değinen Erkurt “Herkes ‘ben neden kullanmıyorum’ deyince sorun büyüdü. Sonra bir baktık ki sokaklarda yüzlerce araç var. Sonrasında da gördük ki bu araçlarla yüksek fiyatlara yolcu taşınmaya başlandı. Ehliyeti, plakası olmayan kişiler bu araçlarla fahiş fiyatlara turist taşımaya başladı. Bu kişiler günlük bin-bin 500 lira kazanmaya başladı. Çok kârlı bir sistem haline gelince de sistemin içindeki kişiler, yapılan değişikliğe yüksek sesle tepki göstermeye başladı” diye konuştu.
“Yasak dediler araba dükkanın yanında yatıyor. Bakın müşteriye gideceğim, gidemiyorum…”
HERKES DERTLİ MEMNUN OLAN YOK!
Büyükada’daki ulaşım sorunu için deyim yerindeyse herkes dertli. İşte onlardan sadece birkaçı…
Adada kuaför dükkanı işleten Kemal Çakar: Biz burada esnafız. Akülü araç kullanmak durumunda kalıyoruz. Çünkü bazı müşterilerimiz uzak oturuyor. Bazı yaşlı müşterilerimizi dükkana getirmek ve evine götürmek için akülü araç kullanıyoruz. Biz bu aracı 7-8 senedir kullanarak ekmek paramızı çıkarmaya çalışıyoruz. Şu anda nasıl yapacağımızı, ekmeğimizi nasıl döndüreceğimizi bilmiyoruz. Yapılan düzenlemeyle birlikte sıkıntı yaşamaya başladık. Şu anda yasak dediler araba dükkanın yanında yatıyor. Bakın müşteriye gideceğim, gidemiyorum. Esnaf olan arkadaşlar bazı şeyleri kullanmak durumunda. Bu kesime karşı bir anlayış gösterilmesi lazım.
“Bir sokakta 60 tane araç saydım… Hangi insan evinin önünde böyle bir manzara ister…”
“Bir sokakta 60 tane araç saydım… Hangi insan evinin önünde böyle bir manzara ister…
“TİCARİ AMAÇLA KULLANANLAR BÜYÜK SORUN”
Ali Albayrak: Bu düzenleme sonrasında iki türlü düşünmek lazım. Evi uzakta olanlar için gerçekten ihtiyaç. Özellikle yaşlı annesi, çoluğu çocuğu olanlar için zaruri bir ihtiyaç. Ama onun haricinde bu araçları ticarette kullananlar için ki adada resmen uçarak kullanıyorlar. Özellikle de bu araçlar yüksek fiyatlarda kanunsuz bir şekilde müşteri taşıyorlar. Küçük çocukların da kullandığını görüyoruz. Gece son sürat gidiyorlar. Şimdi bunun yanında da yaşlı annesini ya da babasını getirip götüreni de kısıtlamamak lazım bence. Güvenliği olumsuz etkiliyorlar. Bir sokakta 60 tane araç gördüm. İnsan evinin önünde böyle bir tablo görmek ister mi?
“Biz keyfe keder binmiyoruz bu araca. Adanın her yerine servis çekiyoruz”
Cemal Uzun: Ben mahalleye odun, kömür, su ve tüp servisi yapıyorum. Adanın coğrafyası hep inişli çıkışlıdır. Daha önce hizmetimizi at arabasıyla yapıyorduk. At arabaları yasaklanınca biz de akülü araç kullanmaya başladık. Bugün de uygulama devreye girdi. Biz müracaatımızı yaptık akülü araç kullanmak için. Bir de böyle karar alırken keyfe keder gezenleri değil de bu araçlarla hizmet verenleri engellememek gerekiyor. Biz keyfe keder binmiyoruz bu araca. Adanın her yerine servis çekiyoruz biz. Eğer bu engellenirse kapımıza kilit vuracağız. Bu akülü araçlar bizim elimiz ayağımız. trafik yoğunluğu oluşuyor çünkü yolcu taşımacılığı yapmaya kalktılar. Bize gelip insanlar korsan taşımacı numarası soruyorlar. Mesela bana da teklif edenler oluyor, ‘Beni iskeleye atar mısın’ diyorlar. Ben yasal olmadığı için böyle bir şeyi kabul etmiyorum. Mesela benim evim buraya 2 kilometre uzaklıkta. İşim bittikten sonra ben aracı bırakıp ev yürüyerek gidip geliyorum.
“Akülü arabalar insanın üstüne üstüne geliyor. Zaten sokaklar dar. Çıktığım zaman rahat yürüyebileceğim bir yol istiyorum ben…”
BELEDİYE NE DİYOR?
AMACIMIZ ADALILARIN HAYATINI ZORLAŞTIRMAK DEĞİL
Alınan kararı değerlendiren Adalar Belediyesi Başkan Yardımcısı Engin Çelik “Kesinlikle amacımız ada sakinlerinin hayatlarını zorlaştırmak değil, aksine biz ada sakinlerinin hayatlarını kolaylaştırmak için çalışıyoruz” görüşünde.
Adalar’ın 16 bin nüfuslu bir ilçe olduğunu bunun da 12 bininin 18 yaş üstü olduğunu hatırlatan Çelik “Biz 8 ila 10 bin arasına ulaşmış sadece akülü araçtan bahsediyoruz. Buna artı olarak elektrikli bisikletler ve kişisel olarak kullanılan ve kiralık bisikletler var. Dolayısıyla maksimum yol genişliği 4 metre olan Adalar İlçesi, bu trafik yoğunluğunu kaldırılamaz. Herkes zaten bu durumu gözüyle görebilir. Biz düzen ve kontrol altında kullanımın devam etmesini hedefliyoruz” dedi.
“İŞİN TİCARETİ YAPILIYOR”
“Buradaki eylemi oluşturan kalabalığın çoğu işin ticaretini yapanlardı” iddiasında bulunan Başkan Yardımcısı Çelik, “150-200 ylık geçmişi olan bir ulaşım şekliydi faytonlar. Bunu kaldırıp yeni bir sistem koyduğunuzda açıklar oluşabilir” dedi ve şu hususlara dikkat çekti
-Ada içi ulaşım elektrikli bisikletle sağlanabiliyor. Bütün Ada’yı (Büyükada) gezmek 14 km. Sağlık binaları ya da belediyelere baktığımızda yürünecek 45 dakikalık bir yol bile yok.
-Bir anda buraya yaklaşık 6 bin kişi geliyor. Ne kadar araç koyarsanız koyun aynı anda kuyruk olmadan kimseyi araca bindiremezsiniz. Ada zaten tamimiyle bir yaya bölgesi.
Hürriyet Gazetesi
ÇÖZÜM NEDİR?
Coğrafi yapı olarak, Adalar ulaşımında yürüme önerilmektedir.
Yıllardır, atlı araçlar yanında bisiklet kullunalmıştır. İstisna olarak, çöp sağlık itfaiye gibi kamu hizmetlerinde motorlu araçlar kullanıla gelmiştir.
Atlarla ilgili soranlar çözümlenemez boyutlara ulaştığında elektrikli fayton gündeme geldi.
Uygulamada, fayton elektrikli araca dönüştü. Ulaşım Büyükşehir Belediyei ulaşım Dairei tarafından yürütülmeye başladı.
Ancak, kanımca sorun çözümünde, eskiden faytunlar yanında at arabaları ile yapılmakta olan ADA İÇİ YÜK TAŞIMA konusu düzenlenmediği için, durumdan görev çıkaran bazı kişiler ELEKTRİKLİ YÜK TAŞIMA ARAÇLARI hatta, kişiel binek araçları edinerek, adalarda faaliyete baladılar.
BU UYGULAMA KESİNLİKLE YENİDEN DÜZENLENMELİDİR.
Şöyle ki, Adalar’da yaşayan 16 bin kişi dışında turistik amaçla gelen binlerce kişi vardır. KORSAN olarak nitelendirebileceğimiz taşıma amaçlı elektrikli araçlar dışındakiler sorun yaratacaklardır.
Hem fayton geleneğinin nostaljik olarak yaşatılması, hem de uygulamanın denetlenmesi açısından,
İKİ TİP ARAÇ İÇİN DAHA İZİN VERİLMELİDİR.Aşağıda , halen Türkiye’de üretilmekte olan örnekleri verildiği üzere;
1) Fayton Taksi
2) Yük taşıtı.
# google.com
# ibb
