İstanbullu Olmak Nedir?
İstanbullu olmak ne anlama geliyor? İstanbullu olmak denilince aklımıza neler geliyor? Öyle ya, başka başka şehirlerde doğup büyüyen 15 milyon insan son 30 yılda İstanbul’a geldiler. Peki İstanbullu oldular mı? İstanbul’da doğmak, İstanbullu olmak için yeterli midir? İşte bu sorunun yanıtını en güzel şekilde derleyen bir alıntı bize yol gösterecektir.
İstanbullu Olmak Nedir?
Ben Kuzguncuk da doğdum. Büyükada , Kuzguncuk ,Suadiye üçgeninde büyüdüm.
Babamın iş yeri Teşvikiye’de idi. Arka balkonu Latife hanıma komsuydu.
Bir çok akrabamız karşı yakada otururdu. Eskiden İstanbul’da oturuyorlar, denirdi karşı kıyıya.
Orası eğer İstanbul ise, biz neredeyiz??.
Bol bol şehir dışına seyahat ettiğimizden olsa gerek, “Nerede yaşıyorsun?” diye soranlara cevap verirken, hep şüpheye düşerdim küçükken. Acaba gerçekten İstanbul’da mı yaşıyoruz?
İstanbul’u doyasıya yaşadım ailem sayesinde. Köşe bucak tanıtarak gezdirdiler sağ olsunlar.
Marmara denizi bam başkadır. Erguvanlar bezer baharda kıyılarını. Ailem “eski” İstanbullu benim.
Eskiden kelimesinin içerisindeki anlam benim için son derece değerliydi, çünkü herkes fevkalade ve sihirliydi geçmişimde. İstanbul ise bu sihirli insanları çok güzel muhafaza eden, artıp çoğaltan bir Kraliçe’ydi.
İstanbullu Olmak Nasıl Bir Şeydir?
Baktığımız her yüz aydınlık parlak ve sadeydi. Duruluk dürüstlük vardı bakışlarında insanların.
Muhabbetliydi dilleri bu dostların ,selamsız ,hatırsız geçilmezdi. Zararsızdı eş dost konu komşu, hayırsız değildi. Hile karışmamıştı henüz yediğimiz içtiğimize. Her şey daha tatlı daha bereketliydi. Çocuk olmak terbiye işiydi, onun bile bir adabı vardı. Oyalanacağımız şeyler kısıtlı olsa da, çok iyi bilirdik kendimizi oyalamayı.
Ailemizi uslu durup, utandırmamayı dahi bilirdik küçükken biz. Misafir çocuk olmak , öyle uslu uslu oturmak demek hiç bir şey istememek demekti. Göz hapsi denen şey bu olsa gerekti.
Çaktırmadan anne bir bakar, o bakıştan her şeyi anlardın.
Her gittiğimiz misafirlikte çocuk sıkılmasın diye bu fotoğrafları özel muhafazalarda, albümlerde bana tek tek anlatarak verirlerdi! Ben uslu uslu ve bu fotoğrafların ne denli değerli olduğunu bilerek saatlerce ince ayrıntılarıyla incelerdim!!! Çünkü ailem, başkalarının da, aile albümlerine değer verirdi.
O zaman saygı vardı insana ve çocuklara, önemsenirdi herkes!!!Büyükler kitaptan müzikten sanattan sohbet ederlerdi keyifli sohbetlerdi! Misafirin arzusunda müzik çalınırdı.
Ev sahibinin yeteneği varsa mutlaka bir müzik aleti çalardı. En sevdiğim böyle akrabalarımıza olan ziyaretlerimizdi, şarkılar söylenirdi. Şiir okuyan dost meclisleri vardı, fıkra ise sohbetlerin ilacıydı. Genellikle pikap içine çalması için bir plak koyulurdu, bestekarlar ve musiki konuşulurdu. Televizyon asla açılmazdı! İkramlar bu keyifli misafirlikte önemli değildi! Çünkü insanlar bir birinin insanlığından tat alırdı!
İstanbullu Olmak Adabı Nedir?
Ve bu güzel insanların geçmişleri aile fotograflarında güler yüzlü simalar olurdu. Siyah beyaz muhteşem fotoğraflarda en ince ayrıntıları dahi incelerdim. O günleri de, o güzel insanlarında çok özledim! Huzur dolu bir masaldı sanki !!!
Eski İstanbullu olmak bir ayrıcalıktı, şimdi kime sorsanız herkes İstanbullu! Kültürel zenginlik ve terbiye gerektirir bu şehir öyle kenarından kıyısından yakalamayla olmaz! Semtlerde herkes birbirini tanırdı. Duyduğu ismin hangi kültürün parçası olduğunu bilirdi! Yabancı mısınız diye sormazdı insanlar, utandırmak istemelerdi. Az çok dillerinden anlar, selamlaşırdı tüm komşular.
Farklı etnik köken ve dini inanışta olsa da komşular, herkes bir birine saygılı davranırdı. Dini bayramlardan anlar, bir birlerinin geleneklerinden haberdardı insanlar. Ramazan sırasında teravih sohbetine herkes katılırdı, Paskalya sırasında bahçelerde yumurta boyanıp saklanırdı.
İstanbullu olmak, öncelikle saygı, hürmet, nezaket gerektirirdi. Aile şerefi, gururu ve manevi değerleri, yaşamdaki maddi değerlerden üstündü. Hiç kimse diğerini hor görmez, alçak gönüllülük ruhunda vardır. Sokak sokak bilir ve tanır şehrini İstanbullu. Nerede hangi bina vardı bilir. Hangi semtte, kimler daha çok nüfus yoğunluğuna sahip olduğunu bilirdik.
İstanbullu Olmak Şarkıları Bilmektir
Hangi arkadaşı hangi semtin çocuğu olduğunu bilir İstanbullu. Hatta ne anısı vardır hangi köşe başında, dökülür dilinden her tanıdık manzarada.
İstanbullu kapı önü sohbetlerini çok sever.
Sokak hayvanlarına değer verir. Bahçelerden, bitkilerden, çiçeklerden anlar. İstanbullu deniz kokusunu, rakı kokusunu, denizi ve deniz ürünlerini, zeytinyağlı yemekleri ve mezeleri çok sever. Hele birde kız sen İstanbul’un neresindensin, şarkısı var ya… İşte bunu söylediğin bir sevdiğin varsa, değmeyin keyfine İstanbullu insanın.
İstanbullu olmak, nihavent ve rast makamı sevmektir. İstanbul Türkülerini, hem Rumca hem Türkçe sevmektir. Katibinin setresi uzun ,eteği çamur da olsa yine sever, yine de sever bu şehri İstanbullu.
Tüm İstanbullulara benden selam olsun.
