BAKAN ALBAYRAK AÇIKLDADI: YEP
Bakan Albayrak piyasaların merakla beklediği Orta Vadeli Programın (OVP) adını değiştirek açıkladı.
Yeni Ekonomi Programı, 3 yıllık. 2019-2021 yılları arasını kapsıyor.
YEP’in ana teması dengelenme, disiplin ve değişim olacak.
Hazine ve Maliye Bakanı Albayrak, 2019 büyüme tahmininin yüzde 2,3, enflasyon hedefinin yüzde 15,9 olduğunu açıkladı. İşsizliğin 2021 sonunda yüzde 10,8 olması hedefleniyor.
KAMUDA 76 MİLYAR LİRALIK TASARRUF VE GELİR ARTIŞI
Alınacak tedbirlerle 2019’da 60 milyar TL’lik tasarruf sağlanacak. 16 milyar TL gelir artırımı elde edilecek. Kamu gelirlerini artırmak için yapısal reformları geliştireceğiz.
Bankacılık sektörümüze yönelik yaşanan tüm süreçler önemli adımlar atmamızı ortaya koyuyor. Bankacılığın göstergelerine baktığımızda SYR sektörün halen güçlü olduğunu gösteriyor. Bankaların güncel yapılarını tespit etmek için mali bünye değerlendirme çalışmalarını başlatıyoruz. Bu çalışma sonucuna göre gerekli görülürse mali yapıyı güçlendirecek kapsamlı bir politika setini devreye sokacağız. Türkiye Kalkınma Bankası görev alanı genişletilerek yeniden yapılandırılacak. Emlak Bankası gayrimenkul sektörünün finansmanını yönlendirecek şekilde yapılandırılacak.
YENİ BORÇ YAPILANDIRMASI OLMAYACAK
Vergi sistemini daha adil hale getirebilmek içni önemli adımlar atacağız. İstisna, muafiyet ve indirimler yeniden gözden geçirilecek. Taşınmaz değerleme sistemini kurarak gayrimenkul envanterini tamamlayacak süreci hayata geçireceğiz. Vergi, prim ve alacaklara ilişkin yeniden yapılandırma hayata geçmeyecek.
Programın uygulanması üçer aylık dönemler itibariyle takip edilecek. Gerekmesi halinde gerekli tedbirleri alarak adımları atacağız.”
İHRACATTA 2021 İÇİN 204 MİLYAR DOLAR HEDEFİ
YEP’e göre ihracatın bu yıl 170 milyar dolar, 2019’da 182 milayr dolar, 2020’de 191 milyar dolar, 2021’de 204.4 milyar dolar olması bekleniyor.
İthalatın bu yıl 236 milyar dolar, 2019’da 244 milyar dolar, 2020’de 252 milyar dolar, 2021’de 267 milyar dolar olması bekleniyor.
YORUMLAR:
Açıklamalar beklentirileri karşılamaktan uzaktır.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, “kriz mriz yok” açıklaması yaparak ülkenin derin bir ekonomik krize girmekte olduğunu kabul etmemesine rağmen, Bakanın açıklamalarından, bir kriz olduğu ve bunun ancak yeni bir ekonomi programıyla aşılabileceği anlaşılmaktadır.
Ekonomik büyümenin hızla yavaşlayacağı, işsizliğin artacağı ve enflasyonun yüksek seyredeceği anlaşılmaktadır. Özetle ortada bir çözüm bulunmamaktadır.Bakan Albayrak işsizlik rakamını 2019 için %12,1, 2020 için %11,9 ve 2021 için %10,8 olarak tahmin ettiklerini açıklamıştır.
Keza, enflasyonda düşme beklenmemektedir. 2018 yıl sonu için tahmin ettikleri %20,8’lik enflasyon rakamı Merkez Bankası’nın 31 Temmuz’da yapmış olduğu yıl sonu enflasyon tahmini olan %13,4’lük seviyenin oldukça üzerindedir. Bu da gösteriyorki ekonomi yönetiminde bir koordinasyon durumu bile söz konusu değildir.
Cari açığın milli gelire oranının önümüzdeki yıl %3,3 düzeyine düşeceğine ilişkin beklentinin de ekonomik durgunluğun aratacağının bir göstergesi olarak anlamak gerekir. Çünkü bunun sağlanması ağırlıklı olarak ithalatın azalması ile mümkün olacaktır ki üretimde %70’e yakın ithal girdi kullandığımızı düşündüğümüzde üretimde belirgin bir zayıflama olacağı anlaşılmaktadır.
Bakan Albayrak’ın öngörüleri bunlardır. Krizden çıkış için somut öneriler görülememektedir.
Kamu harcamalarında yaklaşık 60 milyarlık bir azalmaya gidileceği ve gelirlerin 16 milyar lira artırılacağına ilişkin açıklanmıştır. Burada sayılan önlemler; yatırımların 30,9 milyar, teşviklerin 13,7 milyar ve sosyal güvenlik harcamalarının 10,1 milyar lira azaltılacağıdır. Her ne kadar kamu harcamalarının azaltılması piyasaların beklentileriyle paralelsede… Ancak, Türkiye’de en son açıklanan 2018 yılı ikinci çeyrek büyümesinin ağırlıklı olarak kamu ve harcamaları ve vatandaşların tüketim harcamalarından ortaya çıktığını da göz önüne aldığımızda, kamu harcamalarında yapılacak kısıtlamaların ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceği ve açıklanan büyüme rakamlarının tutturulmasının çok güç olacağını göstermektedir.
Tasarrufa ağırlık verileceği ifade edilmektedir.Bunun halkın tepkisine neden olacağı açıktır.
Sosyal güvenlik harcamalarında 10 milyar liralık bir “tasarrufa” gidileceğinin duyurulması, artan ilaç ve sağlık maliyetleri de dikkate alındığında, vatandaşların sağlık hizmetlerinden yararlanmasında sınırlamalar olacağı ya da “katkı paylarının” ciddi şekilde artırılacağı şeklinde algılanmalıdır.
Özetle, program ekonomik krizden çıkabilmek için yapılması gerekenlere ilişkin beklentileri karşılamamıştır. Açıklama öncesi 6,13 liraya kadar gerileyen dolar, açıklama devam ederken 6,30’a kadar yükselmesi de piyasalarında olumsuz tepki verdiği şeklinde değerlendirilmektedir.
Kanımızca, programda yakında değişiklikler yapılması kaçınılmazdır.
