BELEDİYE ŞİRKETLERİ

Şahabettin KÜÇÜKYAZICI

Büyükşehir Belediyeleri, Toplu Taşıma, şehir suyu   başta olmak üzere çok eski yıllardan beri,  özel kanunla  kurulmuş şirketler eliyle halka hizmet vermektedir. Kamu hizmeti niteliğindeki bu işlerin yürütülmesi için söz konusu şirketlerde, binlerce işçi istihdam edilmekte ve pek tabi olarak şirketlerin yönetim kadroları belirlenmektedir.

İSKİ; İETT gibi özel kanunlar kurulanlar dışında kalan Şirketler, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26.maddesine göre ticari işletme statüsünde kurulmuşlardır.

Belediyelerin hizmet ve görev alanlarında, ilgili mevzuatta belirtilen usullere göre kurulan bu sermaye şirketlerine, Büyükşehir Belediyesi Kanununun 38. Maddesinde sayılan Başkan yetkileri çerçevesinde Genel Müdür  ve Yönetim Kurulları atanmakta iken, siyasi iktidar tarafından şirketlere yapılan atamaların, tescilini yapmakta sorun çıkarılmaya başlanmış, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 15 Mart 2019 tarihli genelge ile belediyelerin iştiraki olduğu şirketlerde belediye tüzel kişiliğindeki temsilcilerinin değiştirilmesi yetkisinin belediye meclislerine verildiği belirtilmiştir.

Genelgenin yayınlanmasının ardından belediye başkanlarının şirket yönetimlerine atadığı kişilerin tescil yapılmamaya başlandı.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığının genelgesini gerekçe gösteren Ankara Ticaret Sicil Müdürlüğü de Yılmaz’ın ticaret sicilinde tescil ve ilanı işlemini yapmadı. Bunun üzerine Ankara 10 Asliye Ticaret Mahkemesi’ne dava açıldı. Mahkeme, Kerim Yılmaz’ın tescil işleminin yapılmamasını yasaya aykırı buldu. Mahkeme Kararı uyarınca atama gerçekleştirilmekle birlikte, itiraz üzerine dosya Danıştay’a taşındı.

Danıştay’dan, belediye başkanlarının belediye şirketlerine ve iştiraklerine meclisin onayı olmadan yönetici atayamayacağı yönünde karar çıktı. Karara göre; belediye şirketlerine yönetici belirlenirken belediye başkanı yetkisi değil, meclis onayı aranacak.

Böylece AK Parti ve MHP ortaklığında oluşturulan Cumhur İttifakının çoğunluğu elinde bulundurduğu Ankara ve İstanbul Büyükşehir   Belediyelerinde, Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş’ın atama yetkileri sınırlandırılması  amacı gerçekleşmiş olmakla birlikte, bu çekişmelerden hizmetlerin aksayacağı, Belediye Meclisleri tarafından atanacak Genel Müdür ve Yönetim Kurulu üyelerinin Belediye Başkanları ile çatışmaya girmesi mümkün ve muhtemel görülmektedir.

Ayrı bir tüzel kişiliğe ve bütçe sahip, yarı ticari nitelikte, ancak yerel yönetime bağlı ve yerel yönetimin genel denetimi altında çalışan özel amaçlı bu kuruluşlar aracılığıyla pek çok hizmet başarıyla yürütülmektedir.

Bugüne kadar, çoğunluğu elinde bulunduran AKP/MHP ortaklığı tarafından Büyükşehir Belediye Meclisi toplantılarında sergilen tutum ve davranışların, hizmetin gereği tartışmaları yerine siyasi içerikli olduğu, Başkanlığın her önerisine karşı çıkıldığı bilinmektedir.

Oy çokluğuyla alınan kararın gerekçesi önümüzdeki günlerde yayınlanacağı ifade edilmiştir.